زمانی قمر آریان شروع به خواندن "انجیل" کرده بود و نکاتی در آن یافت که به نظرش می‌رسید از دید جامعه دانشگاهی و فرهیخته ایران پنهان مانده است. کلاس‌های درس دکتر حکمت و انجیل‌خوانی‌ها سرانجام وی را مصمم کرد تا رساله دکترایش را به "مسیحیت" اختصاص دهد.
به بهانه اولین سالروز درگذشت «قمر آریان»
« محبت نیوز» - بیست‌و‌سوم فروردین برابر با اولین سالروز درگذشت دکتر «قمر آریان» پژوهش‌گر و نویسنده ایرانی است.
به نقل از رادیو کوچه، قمر آریان در یکم فروردین سال ۱۳۰۱ خورشیدی در شهر قوچان به دنیا آمد. از آن‌جا که قوچان مدرسه دخترانه نداشت، زمانی که قمر آریان به سن مدرسه رسید، پدرش که از معتبرترین مردان شهر بود، تصمیم گرفت مدرسه‌ای دخترانه تاسیس کند و از یکی از زنان شهر که شناخته شده و باسواد بود، دعوت کرد تا مدیریت مدرسه را برعهده بگیرد.
قمر آریان تا ششم دبستان در این مدرسه درس خواند و بعد سه کلاس دبیرستان را در طول یک سال با معلم سرخانه گذراند و برای امتحان کلاس نهم به هم‌راه خواهرانش به مشهد فرستاده شد. سپس برای دو سال در دانش‌سرای مقدماتی دختران مشهد ماند و تدریس کرد و هم‌زمان به تحصیل در کلاس ششم ادبی در همین دانش‌سرا مشغول شد.
اما امتحانات کلاس ششم ادبی و علمی در تهران برگزار می‌شد و پدر مجبور شد قمر را به شهر تهران بفرستد و از آن جایی که قمر موفق شد تا در امتحانات سراسری مقام دوم کشوری را کسب کند، پدر اجازه داد تا هم‌راه با برادرانش در تهران بماند و درس بخواند. وی در سال ۱۳۲۷ توانست لیسانس خود را از دانشگاه تهران بگیرد. او ترجیح داد که هم‌چنان در فضای آکادمی بماند و فوق‌لیسانس و دکترایش را نیز در همین دانشگاه بخواند تا سرانجام پس از ده سال، در سال ۱۳۳۷، با اخذ مدرک دکترای ادبیات فارغ‌التحصیل شد.
قمر آریان در طول تحصیل از حضور استادانی چون «بدیع‌الزمان فروزان‌فر»، «احمد بهمنیار»، «علی‌اصغر حکمت»، «جلال همایی»، «محمد معین»، «ذبیح‌اله صفا» و «حسین خطیبی» بهره برد و به آموختن زبان‌های باستانی پرداخت.
علی‌اصغرخان حکمت استاد تاریخ ادیان بود و قمر آریان نیز در همین زمان شروع به خواندن "انجیل" کرده بود و نکاتی در آن یافته بود که به نظرش می‌رسید از دید جامعه دانشگاهی و فرهیخته ایران پنهان مانده است. کلاس‌های درس دکتر حکمت و انجیل‌خوانی‌ها سرانجام وی را مصمم کرد تا رساله دکترایش را به مسیحیت اختصاص دهد. او می‌خواست طی تحقیقی جامع دریابد، اسامی و چهره‌های مسیحیت نظیر مسیح، مریم، و چلیپا چه جایگاهی در ادب فارسی دارند. به این ترتیب یکی از نخستین پژوهش‌های فارسی درباره مسیحیت با عنوان «چهره مسیحیت و تاثیر آن در ادبیات» شکل گرفت و بعدها با عنوان «چهره مسیح در ادب فارسی» در قالب کتاب به چاپ رسید و هنوز یکی از مهم‌ترین آثار فارسی زبان در باب ارتباط مسیحیت و ادب و فرهنگ فارسی است. او این فرصت را داشت که بتواند از منابع وسیعی استفاده کند. به گفته خودش، در آن سال‌ها دکتر عبدالحسین زرین‌کوب در دفتر یونسکو کار می‌کرد و کتابخانه یونسکو از کتابخانه دانشگاه جامع‌تر بود و به این ترتیب منابع بسیاری درباره مسیحیت در اختیار آریان قرار گرفت و وی رساله دکترای خود را با درجه بسیار خوب گذراند.
آریان از نخستین فارغ‌التحصیلان زن از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، از نخستین استادان دانشگاه زن در ایران و نیز از اعضای شورای عالی علمی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی و همسر زنده‌یاد «دکتر عبدالحسین زرین کوب» بود. او در نه دهه عمر خود در کنار خلق آثاری ماندگار، بسیاری از وقایع فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مثل شرکت در کنگره مستشرقین در هند، دیدار با نیما یوشیج و حضور در جلسه محاکمه دکتر مصدق نخست‌وزیر دولت ملی پس از کودتای ۲۸ مرداد را نیز از سر گذراند.
و سرانجام دکتر قمر آریان در بیست‌و‌سوم فروردین‌ماه سال ۱۳۹۱ در سن نود سالگی و پس از یک دوره بیماری طولانی در تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا و در کنار همسرش، عبدالحسین زرین کوب، به خاک سپرده شد.
گزیده‌ای از آثار وی بدین شرح است: «کمال‌الدین بهزاد» (تحقیق در احوال و آثار بهزاد در محیط هرات عهد شاهرخ)، «چهره مسیح در ادب فارسی»، «ترجمه کتاب شرق نزدیک در تاریخ»، «ترجمه کتاب جهان اسلام»، و از مقالات قمر آریان: «چه کسی را دوست دارید»، «طومارهای بحرالمیت»، «لغت‌نامه آیین مسیح»، «مقایسه میان داستان‌های ایرانی و دانمارکی»، «کارنامه بزرگان ایران»، «یک سند تازه درباره بهزاد با تحلیلی از احوال و آثار او»، «ایران و سیاحت‌نامه‌ها»، «ویژگی‌ها و منشا پیدایش سبک مشهور به هندی در سیر تحول شعر فارسی»، «اسلام»، «چند نکته در باب شیوه غزلیات مولانا در جشن‌نامه محمد پروین گنابادی»، «ملاحظاتی در باب سبک عراقی در شعر فارسی در ارمغانی برای زرین‌کوب»، «چند نکته درباره اسرارالتوحید و شیخ ابوسعید هفتمین کنگره تحقیقات ایرانی»، «چند نکته در باب سبک خراسانی در شعر فارسی جشن‌نامه استاد مدرس رضوی»، «به یاد شادروان دکتر حمید زرین‌کوب» و «گفتگو درباره حافظ »
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر