چکیده :تحریم های به ظاهر هوشمند غرب علیه صنعت نفت، اتفاقاً جولانگاهی مناسب برای دلالان نظامی و نفتی شده است. فساد گسترده و برنامه ریزی شده، بی سوادی محض مدیران نظامی ارشد پروژه ها در زمینه تخصصی، تحریم های گسترده، کیفیت ضعیف متریال، مصالح، ابزار و تکنولوژی ساخت (عمدتا از چین یا تهیه شده از بازار سیاه با قیمت های چند برابر) و یا عدم رعایت فرایندهای انتخاب پیمانکار، خرده پیمانکاران، سازندگان، بازرسی، کنترل کیفیت، نگهداری، ساخت، نظارت، نصب، ایمنی، محیط زیست و صد البته خرید باعث شده است پروژه های بزرگ نفت و گاز محول شده با تاخیرهای فراوان دنبال شوند یا زمانی به بهره برداری واقعی برسند که عملاً صرفه و توجیه اقتصادی ندارند....
کلمه – گروه اقتصادی: ده روز از غرق شدن جکت ۴۰ میلیون دلاری شرکت وابسته به سپاه در خلیج فارس می گذرد. اما وعده ی بیرون کشیدن این جکت از آب باز هم به تعویق افتاده و به پایان سال موکول شده است. در چنین شرایطی، اطلاعاتی به دست کلمه رسیده است که نشان از عمق فاجعه ناشی از حضور نظامیان در پروژه های صنعت نفت و گاز کشور دارد.
به گزارش کلمه، این سازه دریایی قرار بود در پروژه ۵ میلیارد دلاری فاز ۱۳ پارس جنوبی که در اختیار شرکت صدرا است، کار گذاشته شود. اما بوم ۴۰۰ تنی جرثقیل که به تازگی تعمیر شده بود، ناگهان شکست و جکت ۱۸۵۰ تنی در آب غرق شد.
فیلمی از این حادثه را در اینجا ببینید:
فایل را از اینجا دریافت کنید.
این بوم ۴۰۰ تنی دو سال قبل نیز در اسفندماه ۱۳۸۹ شکسته شده و حادثه آفریده بود، اما به علت تحریم بین المللی شرکت صدرا، بوم جرثقیل در داخل تعمیر شد و حالا در اولین عملیات اجرایی، این بوم تازه تعمیرشده دوباره شکسته است.
شرکت صدرا وابسته به قرارگاه خاتم الانبیاء سپاه است و بیشترین سهام آن متعلق به این قرارگاه اقتصادی- نظامی است. پروژه فاز ۱۳ پارس جنوبی پس از خلع ید از چینی ها در سال ۸۹ به دست قرارگاه خاتم افتاد.
اکنون سرپرست جدید شرکت نفت و گاز پارس با ادعای اینکه هیچ مشکل ایمنی در این سازه جود نداشته! وعده داده که جکت غرق شده فاز ۱۳ پارس جنوبی در عمق ۸۰ متری آبهای خلیج فارس، قرار است تا سه هفته بعد از آب بیرون کشیده شود.
سایت شرکت صدرا در جدول معرفی این پروژه که از سال ۱۳۸۹ این طرح را در اختیار گرفته، وضعیت پیشرفت پروژه را خالی گذاشته است؛ اما در گزارشی که خبرگزاری مهر در شهریور ماه از آخرین وضعیت این طرح منتشر کرد، به پیشرفت تنها ۲۸ درصدی این طرح در دو بخش خشکی و دریا اشاره داشت.
این تاخیر در حالی است که بر اساس اعلام مسئولان وزارت نفت با بهره برداری از تمامی فازهای پارس جنوبی سالانه بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار درآمد از محل تولید و فروش گاز، محصولات گازی و گوگرد نصیب اقتصاد ملی می شود.
اما یک کارشناس شاغل در صنعت نفت و گاز کشور در گزارشی که برای کلمه ارسال کرده، از نقش مخرب نظامیان و مدیران بی کفایت در خسارت های هنگفت به منافع ملی در صنایع نفت و گاز کشور پرده برداشته است.
شرحی که این کارشناس از فعالیت های مخرب شرکت وابسته به سپاه می دهد، بی مقدمه خواندنی است:
در سال ۱۳۸۸ قرارگاه خاتم الانبیاء سهام شرکت صدرا را به نسبت سهام ۵۱ درصد به ارزش ۷۷ میلیارد تومان خرید. شرکت صدرا که زمانی یکی از شرکت های معتبر در زمینه کشتیرانی بود، با وارد شدن به حوزه ساخت سکوهای دریایی نفتی و شکست در برخی از آنها، در لیست سیاه پیمانکاران نفت قرار گرفت.
ولی با روی کار آمدن احمدی نژاد و خروج تدریجی یا اخراج پیمانکاران، مشاوران و سازندگان معتبر داخلی و خارجی از حوزه نفت و گاز، که اغلب همراه با ترک تشریفات مناقصه بود، برخی از شرکت های بدسابقه با خصوصی سازی ظاهری و نفوذ دادن نظامیان در شاکله مدیریتی و با دوپینگ رانت، دوباره از لیست سیاه بیرون آورده شدند و به عرصه نفت راه یافتند.
قدرت گرفتن نظامیان در نفت وضعیت را فاجعه بارتر نیز کرد. به گونه ای که پروژه های نفتی بزرگ یکی پس از دیگری در قالب کنسرسیوم به قرارگاه خاتم الانبیاء سپاه پاسداران و شرکت های پیمانکار آن (به ظاهر طرف ثالث) واگذار می شود که جملگی مدیریت مشترک نظامی و امنیتی و دلالی دارند.
فساد گسترده و برنامه ریزی شده، بی سوادی محض مدیران نظامی ارشد پروژه ها در زمینه تخصصی، تحریم های گسترده، کیفیت ضعیف متریال، مصالح، ابزار و تکنولوژی ساخت (عمدتا از چین یا تهیه شده از بازار سیاه با قیمت های چند برابر) و یا عدم رعایت فرایندهای انتخاب پیمانکار، خرده پیمانکاران، سازندگان، بازرسی، کنترل کیفیت، نگهداری، ساخت، نظارت، نصب، ایمنی، محیط زیست و صد البته خرید باعث شده است پروژه های بزرگ نفت و گاز محول شده با تاخیرهای فراوان دنبال شوند یا زمانی به بهره برداری واقعی برسند که عملاً صرفه و توجیه اقتصادی ندارند.
عقب افتادن ایران در برداشت از ذخایر عظیم حوزه گازی پارس جنوبی در مقایسه با رقبای جنوبی خلیج فارس که هر از گاهی به صدر خبرها میرسد گویای واقعیت دردناک وضعیت صنعت نفت و گاز ایران است.
گرچه اکثر قریب به اتفاق مدارک فنی و مهندسی تولید شده در این پروژه ها هم کپی برابر اصل مدارک تولید شده توسط پیمانکاران خارجی قبلی شاغل در این حوزه از قبیل شل، توتال، رمی و … است، اما به دلیل نظارت ضعیف و ناکارآمد و اغلب ناشی از بی مسئولیتی و یا بی سوادی مدیران ارشد یا میانی، در برخی موارد حتی مشخصات جغرافیایی، فنی، استانداردهای غیر مرتبط یا به روز نشده در این مدارک عیناً کپی می شوند و موجب می شوند مشکلات اساسی و جدی در مرحله خرید، ساخت، نصب، حمل، پیش راه اندازی، راه اندازی و بهره برداری از نظر مالی(دوباره کاری و اصلاح یا خرید مازاد یا رفع کمبود)، ایمنی و جانی برای کارکنان، مهندسان، کارگران و حتی مدیران ایجاد شود و خسارت های جبران ناپذیر مالی و جانی را به بار آورد.
نکته جالب توجه در این میان، بهانه تحریم در بخش پیمانکاری خرید مصالح است. باید گفت متاسفانه تحریم های به ظاهر هوشمند غرب علیه صنعت نفت، اتفاقاً جولانگاهی مناسب برای دلالان نظامی و نفتی شده است. به این ترتیب که آن دسته از مصالح و خدماتی که تولید داخلی ندارند، با تبانی با شرکت های سازنده و فروشنده در خارج از کشور، با مبالغی گزاف به شرکت پیمانکار اصلی (در اینجا صدرا) اعلام قیمت پیشنهادی می کنند و پیمانکار و کارفرما هم علی الظاهر ناگزیر به پذیرش قیمت پیشنهادی هستند و در نتیجه تقسیم سهم درصد زیاد نصیب دلال های پنهانی می شود. حتی در مورد برخی از اقلامی هم که در داخل کشور امکان تولید طبق استاندارد لازم را دارند، به جای تقویت و تشویق سازندگان داخلی، به سازندگان و فروشندگان خارجی رجوع می شود، چون ارز نفتی اختصاص یافته به مراتب چشمگیرتر از ریال است!
با این اوصاف خبرهای دوره ای از شکستن یا پیچش سازه، غرق شدن سکو و جکت، در خشکی و دریا، و مرگ مهندسان و کارکنان و کارگران در این صنعت، نباید چندان عجیب و غیر منتظره باشد. ای بسا حوادث و فجایع روزمره ای که در کارگاه های ساخت و نصب و یدک کش های حمل و همچنین در مراحل خرید و انتقال مصالح رخ می دهد و به رسانه ها درز نمی کند و اینچنین بیت المال بلوکه شده در دستان افراد و سازمان های فاسد، غیر حرفه ای و بی مسئولیت در زیر خروارها خاک و آب دفن می شود.
در این بین باید گفت گرچه بسیاری از فرزندان مسئولیت پذیر، با وجدان، تحصیل کرده و آگاه این مملکت در این پروژه ها و سایر بخش های صنعت کشور در رده های مختلف کارشناسی و مدیریتی و خدماتی مشغول اند، اما نبود یک مدیریت کارآمد، باسواد و دلسوز، این سرمایه عظیم انسانی و فنی- مهندسی را فلج کرده است. این عزیزان گرچه خود به بسیاری از ضعف ها و حقایق جاری آگاهند اما یا کناره می گیرند یا راهی خارج از مرزها می شوند یا اخراج می شوند یا سکوت می کنند و گاه همرنگ جماعت می شوند.
از این رو بر آنان که دل در گرو رنج و درد هر روزه و جاری مردم و کشور عزیزمان دارند، ضروری است که سکوت نکنند و با رسوا کردن این غارتگری و غارتگران و تبلیغات پوج و فریبنده حکومت، در این خیانت ها شریک نشوند. قطعا آیندگان به اسناد این روزها دست خواهند یافت و شرمندگیِ صرف ما امروزیان، پاسخ قانع کننده ای برای سکوت و بی عملی مان نخواهد بود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر